Jak masy powietrza kształtują pogodę w Polsce

Pogodę w Polsce kształtują nie tylko warunki lokalne, ale przede wszystkim określone masy powietrza. Wyróżnić można 6 mas powietrza napływających do Polski z różnych kierunków. Jedne przynoszą opady i chłód, inne ocieplenie i piękne, czyste niebo. Wielokrotnie słyszymy w prognozie pogody np. o masie powietrza znad północnej Rosji. Pora dowiedzieć się, co to oznacza dla Polski. Poniżej przedstawimy, jak konkretne masy powietrza kształtują pogodę w Polsce.

Masa powietrza to duży fragment  troposfery rozciągający się nad podłożem, które to kształtuje jej właściwości. Owe cechy są jednorodne, a jednocześnie różnią się od warstw przyległych. Dana masa powstaje w czasie zalegania powietrza nad określonym terenem, najczęściej jednolitym jak np. ocean, pola lodowe, czy wnętrze kontynentu. Taki obszar tworzenia się mas powietrza nazywany jest obszarem źródłowym. Masy powietrza przemieszczając się znad obszarów źródłowych w inne szerokości geograficzne, modelują pogodę na danym obszarze.

Powietrze arktyczne-morskie

Masa ta tworzy się nad obszarem Morza Arktycznego między Grenlandią, a Spitspergenem. Do Polski wnika od strony północno-zachodniej przynosząc znaczne ochłodzenie. Jednak jest ono bardziej odczuwalne latem. Zimą może nawet wiązać się z ociepleniem, kiedy to powietrze arktyczno-morskie wyprze masę powietrza arktyczno-kontynentalnego.

Powietrze arktyczno-kontynentalne

To masa powietrza napływająca do Polski z dalekiej Północy. Wędruje od Arktyki przez Skandynawię i Morze Bałtyckie, przynosząc znaczne ochłodzenie zimą oraz przymrozki wczesną wiosną i późną jesienią. Z tą masą powietrza wiąże się także silny wiatr.

Powietrze polarne, morskie

Nazwa może być nieco myląca (inna nazwa to powietrze umiarkowanych szerokości geograficznych), a zachowana jest ze względów historycznych. Wraz z kontynentalną odmianą, to najczęściej napływająca do Polski masa powietrza. Tworzy się nad północnym Atlantykiem i wdziera się do centrum Europy od północy lub zachodu przez Wyspy Brytyjskie. Związana jest raczej z kapryśną pogodą. Zimą przynosi opady śniegu, a następnie ocieplenie. Latem z kolei ochłodzenie wraz z opadami deszczu. Razem z powietrzem polarnym morskim, pojawiają się też mgły i niskie chmury warstwowe.

Powietrze polarne, kontynentalne

To masa powietrza mająca swoje źródło nad północną Rosją i północną Kanadą. Napływa do naszego kraju od północy i wschodu przynosząc latem lekkie ochłodzenie i suchą słoneczną pogodę. Zimą z kolei powoduje głębokie ochłodzenie. Czasami nawet bardziej znaczące niż w przypadku arktycznych mas powietrza (zwłaszcza, gdy swoje źródło ma nad rozległymi terenami pokrytymi śniegiem).

Powietrze zwrotnikowe, morskie

Formuje się w sąsiedztwie Wysp Azorskich nad środkowym Atlantykiem. Tam też zlokalizowany jest wyż stacjonarny. Powietrze to napływa do Polski z zachodu oraz południowego-zachodu. Latem przynosi często chmur burzowe i związane z nimi gwałtowne opady, a także parną pogodę (zwłaszcza, kiedy dodatkowo nabiera wilgotności wędrując nad Morzem Śródziemnym). Zimą z kolei, przynosi gwałtowne ocieplenie powodując topnienie śniegu.

Powietrze zwrotnikowe, kontynentalne

Ciepła, czasami wręcz upalna aura latem w Polsce związana jest z powietrzem zwrotnikowym znad północnej Afryki, Azji Mniejszej, czy południowo-wschodniej Europy. Napływa do nas z południa oraz południowego-wschodu.